Als vrouw alleen rondreizen door Albanië

De reis is een avontuur op zich. De natuur is van een overweldigende schoonheid: bergen, meren, de uitgestrektheid, de verlatenheid, de vergezichten, de geuren die via mijn open dak naar binnen komen…ze benemen mij bij tijd en wijle de adem.

Ik maak kennis met een land dat een rijke maar ook turbulente geschiedenis kent die de mensen mede gevormd heeft. De oudheid zie ik o.a. terug tijdens mijn bezoek aan diverse burchten, musea, oude stadscentra en archeologische sites. De meer recente geschiedenis duikt ook overal op in de vorm van de door de communistisch leider Enver Hoxha geplaatste bunkers met ronde koepels.

Verrast ben ik door het afwisselend landschap, de moderne kustplaatsen, het heerlijke eten en de uitstekende logementen die ik geboekt heb. Ik word overal echt in de watten gelegd en voel mij af en toe een welkome rariteit: een vrouw alleen op pad met haar eigen auto. Het levert verbaasde blikken (ook van de vele runderen, ezels, honden, kippen en ga zo maar door die ik tegen kom) en complimenten op. En het is maar dat je het weet: “wanneer u door Albanië durft te rijden kunt u overal rijden ”. Het verkeer en de wegen zijn met regelmaat een uitdaging die ik uiteindelijk met plezier aanga…er zijn ongeschreven regels waar je na een paar dagen vanzelf achter komt: de regels toepassen zoals de bevolking dat doet.

Als vrouw alleen op reis voel ik mij geen enkel moment onveilig. Ik ontmoet vriendelijke, behulpzame en oprecht geïnteresseerde mensen tijdens mijn reis. Ik voer met behulp van mijn handen, gebaren, google translate en de door mij gemaakte “woorden – en zinnen kaartjes” die ik bij de hand heb, gesprekken met jong en oud. Dat is hartverwarmend te noemen! Ik mag gewoon bij iemand naar de wc wanneer de nood aan de man is, ik word geholpen wanneer ik de weg kwijt ben in de chaos van het verkeer. Mij overvalt het vertrouwde jaren 70 gevoel van weleer…

Ik deel onderweg mijn dagelijkse avonturen met vrienden en bekenden via Polarsteps hetgeen maakt dat ik mijn hart kan laten spreken en het thuisfront mij kan volgen. Bij thuiskomst heb ik ruim 2000 foto’s en een gedetailleerd verslag waar ik met regelmaat induik. Zoals bijvoorbeeld mijn verhaal over Gjirokaster dat ik hier graag met je deel:

De haan kraait. Ik kijk op mijn wekker (jaja mijn vertrouwde wekker is mee en mijn mobiel staat ‘s nachts uit ). Het is half 6…ik dommel nog even weg en word wakker van geklepper van hoeven…even waan ik mij in de middeleeuwen ook door de inrichting van de kamer…maar een dichtslaande deur van een auto brengt mij terug in het nu. Ik had daar nog wel even willen blijven. En denk aan mijn favoriete serie Outlander.

Vandaag maak ik een grote stap terug in de tijd en duik in het erfgoed van de stad. Ik citeer uit de Dominicus reisgids: ‘Elke toerist met aanleg voor romantiek zal onmiddellijk dol zijn op Gjirokaster, een van de stedelijke pronkstukken van Albanië. De stad is gebouwd tegen een steile heuvel die uitziet over het dal van de Drino, met smalle keienstraten, kleine boetieks en met op de schouders van de stad het machtige kasteel. De sfeer in Gjirokaster is kalm, maar dat zal ook met de stilte van de straten te maken hebben’….nou komt ie … ‘Het vraagt wat moed er doorheen te rijden’. Goh dat had ik nog niet door . ‘Gjirokaster is de enige stad, schreef Israël Kadare waar je niet in een greppel belandt als je dronken omver rolt, maar op het dak van een huis’.

Gjirokaster behoort tot de mooiste steden van Albanië. Het oude stadscentrum werd uitgeroepen tot werelderfgoed door Unesco omdat het een zeldzaam voorbeeld is van een goed bewaard gebleven Ottomaanse stad, gebouwd door boeren met grote landgoederen.

De hoteleigenaar tipt mij om de lokale bus te nemen naar het eindpunt omdat ik de Ali Pasjabrug en het kasteel wil bekijken. Het blijkt een gouden tip te zijn. Ik weet uit ervaring dat Porto en Lissabon steile en smalle straten hebben, maar dit overtreft alles. In de bus sta ik hutjemutje met de lokale bevolking en ben zwaar onder de indruk van de chauffeur die op de centimeter manoeuvreert en de berg opkomt met zijn bus. Op enig moment stopt hij en brengt een vrouw hem een flesje melk en wat te eten…ik fantaseer dat het zijn moeder is die de route en tijden kent en hem met regelmaat verzorgt.

Medereizigers attenderen mij op het kasteel waarop ik aangeef ‘Ali Pasja bridge’…een man geeft met handgebaren aan dat ik nog even kan blijven zitten. Eenmaal aangekomen komt er een knikje dat op nee lijkt (dit ken ik nog van mijn reis naar India) en po dus ja betekent…ik ben gearriveerd. Hij wijst op zijn horloge de tijd aan waarop de bus terug gaat. Ik bedank hem: ‘Falemanderit’. Betalen gebeurt handje contantje aan het eind van de rit…ik geeft 50 lek (nog geen 50 eurocent) en geef aan dat de chauffeur het wisselgeld mag houden wanneer hij graait in het bakje met munten om er iets voor mij uit te vissen. Voor die 50 cent…OMG…ik had het er niet levend vanaf gebracht wanneer ik die klim te voet had moeten doen . Het invoeren van de CDBC zal hier overigens nog aardig wat voeten in aarde hebben. Ik denk zeker te weten dat dat hier niet van de grond komt. Vrijwel overal wordt contant betaald. Het maakt dat ik 2 beurzen bij mij heb: een voor dagelijks gebruik en een uitpuilende met voorraad.

Maar ik ben er nog niet…nog even de weg opklimmen (daar zie ik een piepkleine auto…ik snap het…), wat paadjes door onder begeleiding van kleurrijke vlinders die lijken met mij mee te fladderen…en daar is de Ali Pashabrug. Ik bekijk hem van een afstandje i.p.v. er in mijn eentje naar toe te wandelen. Ik ga hier geen risico lopen en vind het prima zo.
https://www.sandaltanman.com/ali-pashas-bridge
Ik wandel na genoten te hebben van het uitzicht terug naar de plek waar ik uit de bus gestapt ben. Even later komt er een bus die mij tot bij het kasteel en het museum aldaar brengt. Hier breng ik een paar uur door. Voor de geïnteresseerde lezer enkele sites.
https://www.nomads-travel-guide.com/places/gjirokaster-castle
https://www.atlasobscura.com/places/gjirokaster-castle

Het wapenmuseum en de gevangenis herbergen een voor mij zware energie. Er is veel geleden gedurende meerdere oorlogen en het communistische regime. Ik verlaat de burcht en wandel via een pad dat van het kasteel naar de Oude Bazaar leidt naar beneden. Er worden waren te koop aangeboden, met name kruiden, honing, zelfgemaakte jam, bergthee Chai Mali, handwerk. Ik koop een potje honing. Mijn honing is bijna op. Ik ben sinds 2 dagen flink verkouden en dus neem ik dagelijks een paar maal een lepel honing met kaneel…doet wonderen .

In de oude Bazaar wemelt het net als in het kasteel van de buitenlandse toeristen. Vandaar ook kiekjes van mij…toeristen helpen elkaar aan een blijvende herinnering. Ik ontmoet een Iers stel, Duitsers, hoor Portugees, Frans, Italiaans, Engels, Amerikaans en…tref een bus vol met…Limburgers die nog net geen staande ovatie geven wanneer ze op hun vraag met welke organisatie ik hier ben, mijn antwoord horen . Ik wandel even door wat straatjes. Er blijft niets aan mijn vingers plakken. Ik besluit om lekker op mijn gemak te gaan eten en vind een fijn plekje waar ik gezelschap heb van katten en honden. Ik eet en drink er voor 1760 lek, omgerekend 16,50. Het smaakt voortreffelijk. 

Op weg terug ontdek ik nog een plek met een mooi Panorama. Ik lees op de weg ernaar toe wat ik ook in diverse musea al tegenkwam, dat veel mensen in de tijd van het communisme hun bezittingen, huis en geld etc. kwijtraakten aan het regime en dat het na ruim 45 jaar een hele uitzoekerij was om de bezittingen weer terug te geven aan de oorspronkelijke eigenaars omdat velen overleden waren en familie geëmigreerd was. In 1 zaak moesten over de hele wereld 17 familieleden opgespoord worden om zaken af te handelen. Ook lees ik dat Gjirokaster er in de 2e wo alles aan gedaan heeft hun joodse medeburgers te beschermen. Ik denk aan Kukes en het verhaal van de Kosovaren. Voor mij tekent dat dit volk dat zoveel meegemaakt heeft door de eeuwen heen. Bijzonder.

Ik besluit om lekker te gaan douchen. Huispak aan om buiten op de bank te lezen en dit verslag te schrijven terwijl de bus net nog een keer voorbij komt en zo af en toe een auto en passant. Mijn was hangt te drogen. De omroeper in de moskee roept op tot gebed. Twee Sloveense echtparen zitten te kaarten. Een kitten en moeder laten zich met regelmaat zien. De krekels op de achtergrond en hier en daar een blaffende hond. Wat een rust. Het gaat niet laat worden.